ตัวดำเนินการ (Operator)
ตัวดำเนินการมีหน้าที่รวมค่าต่างๆ และทำกับค่าต่าง ๆ ให้เป็นค่าเดียวกันซึ่งตัวดำเนินการมีหลายประเภท
1. ตัวดำเนินการเลขคณิตศาสตร์ ใช้สำหรับคำนวณทางคณิตศาสตร์ เช่น +, -, x, / ให้ผลลัพธ์ทางตัวเลขทางคณิตศาสตร์
| ตัวดำเนินการ | กระบวนการ | ข้อมูลที่ถูกกระทำ | ข้อมูลผลลัพธ์ |
| + | บวก (Addition) | จำนวนเต็ม,จำนวนจริง | จำนวนเต็ม,จำนวนจริง |
| - | ลบ (Subtraction) | จำนวนเต็ม,จำนวนจริง | จำนวนเต็ม,จำนวนจริง |
| * | คูณ (Multiplication) | จำนวนเต็ม,จำนวนจริง | จำนวนเต็ม,จำนวนจริง |
| / | หาร (Real Number Division) |
จำนวนเต็ม,จำนวนจริง | จำนวนจริง |
| % | การหารแบบเอาเศษ (Modulus) |
จำนวนเต็ม | จำนวนเต็ม |
ตัวอย่าง
ผลลัพธ์
ในนิพจน์การคำนวณหนึ่งๆ อาจมีตัวดำเนินการหลายตัวได้ โดยผลลัพธ์ที่ได้เกิดจากการกระทำของัวดำเนินการแต่ละตัว
| การกระทำ | ผลลัพธ์ |
| 12 % 5 * 3 | 6 |
| 6 * 5 / 10 * 2 + 10 | 16.0 |
| (6 * 5) / (10 * 2) + 10 | 11.5 |
| (6 * 5) / (10 * 2 + 10) | 1.0 |
| (6 * 5) / (10 * (2 + 10) | 0.25 |
จากตารางจะเห็นว่าการดำเนินการหลายตัว ผลลัพธ์ที่เกิดจากการกระทำของตัวดำเนินการแต่ละตัว ถ้าหากมีการใช้วงเล็บ การกระทำใด ๆ จะกระทในวงเล็บก่อน และทำตัวดำเนินการจากลำดับสูงสุดไปลำดับต่ำสุด
| ตัวดำเนินการ | การทำงาน | ลำดับการทำงาน |
| ( ) | การทำในวงเล็บ | การทำงานในวงเล็บมีลำดับการทำงานสูงสุด
|
| * , / หรือ % | คูณ (Multiplication) หาร การหารแบบเอาเศษ |
|
| + หรือ - |
ตัวอย่าง
ตัวอย่าง
ในการใช้ตัวดำเนินการเพิ่มค่าและลดค่า (Increment and Decrement) ค่าของข้อมูลจะเปลี่ยนแปลงครั้งละหนึ่งค่า และใช้ตัวแปรประเภทจำนวนเต็ม เช่น ถ้าต้องการเพิ่มค่าของตัวแปร a ขึ้น หนึ่งค่า เขียนได้ดังนี้
| a = a + 1 |
ถ้าหากใช้ตัวดำเนินการเพิ่มค่าจะทำให้เขียนสั้นลง ดังนี้
| ++a หรือ a + + |
ถ้าหากต้องการลดค่าตัวแปร a ลงหนึ่งค่าเขียนได้ดังนี้
--a หรือ a-- ซึ่งมีค่าเท่ากับ a = a-1; |
ในการดำเนินการเพิ่มค่าและลดค่านั้นการวางตัวดำเนินการไว้หน้าและหลังตัวแปร บางครั้งจะได้ผลไม่เท่ากัน เช่น ในกรณีใช้ตัวดำเนินการแล้วส่งค่าให้กับอีกตัวหนึ่ง ดังนี้
a = 10; b = ++a; |
จากการเขียนข้างบน เริ่มแรก ให้ a มีค่าเท่ากับ 10 ต่อมาเพิ่มค่า a ขึ้นหนึ่งแล้วส่งให้ตัวแปร b ส่งผลให้ตัวแปร b มีค่าเท่ากับ 11
ตัวอย่าง
ถ้า x = 10 และ i = 2
พิจารณาตัวดำเนินการได้ดังนี้
| ตัวดำเนินการ | ผลลัพธ์ | ตัวแปล i | หมายเหตุ |
| x * i++ | 20 | 3 | เพิ่มค่าหลังจากการคูณ |
| x * ++i | 30 | 3 | เพิ่มค่าก่อนการคูณ |
| x * i-- | 20 | 1 | ลดค่าหลังการคูณ |
| x * --i | 10 | 1 | ลดค่าก่อนการคูณ |
ตัวดำเนินการเปรียบเทียบ (Relational and Logical Operators) หมายถึง เครื่องหมายที่ใช้ในการเปรียบเทียบ และตัดสินใจ ผลที่ได้จากการดำเนินการ จะได้ 2 กรณี คือ จริง จะให้ค่าเป็น 1 และ เท็จ จะให้ค่าเป็น 0 เครื่องหมายที่ใช้มีดังนี้
| ตัวดำเนินการ | ความหมาย | ตัวอย่าง |
| > |  มากกว่า |
A > B (A มากกว่า B) |
| >= | มากกว่าหรือเท่ากับ |
A >= B (A มากกว่าหรือเท่ากับ B) |
| < | น้อยกว่า |
A < B (A น้อยกว่า B) |
| <= | น้อยกว่าหรือเท่ากับ |
|
| == | เท่ากับ |
A == B (A เท่ากับ B) |
| != | ไม่เท่ากับ |
A != B (A ไม่เท่ากับ B) |
ตัวอย่าง
| ตัวดำเนินการ | ผลลัพธ์ | หมายเหตุ |
| 6 > 2 | จริง | เนื่องจาก 6 มากกว่า 2 จริง |
| 8 >= 3 | จริง | เนื่องจาก 8 มีค่ามากกว่าหรือเท่ากับ 3 จริง |
| 5 >= 19 | เท็จ | เนื่องจาก 5 ไม่ได้มากกว่าหรือเท่ากับ 18 |
| 7 == 4 | เท็จ | เนื่องจาก 7 ไม่ได้เท่ากับ 4 |
ตัวดำเนินการตรรกะ (Logical Operators) หมายถึง ตัวดำเนินการที่ใช้ในการเปรียบเทียบและตัดสินใจ โดยนำเงื่อนไขตั้งแต่ 2 เงื่อนไข มาเปรียบเทียบกัน ผลที่ได้จากการดำเนินการ จะได้ผลเป็น 2 กรณี คือ จริง จะให้ค่าเป็น 1 และเท็จ จะให้ค่าเป็น 0 เช่นเดี่ยวกับตัวดำเนินการเปรียบเปรียบเทียบ ตัวดำเนินการที่ใช้มีดังนี้
| ตัวดำเนินการ | ความหมาย | |
| && |
|
|
| || |
|
|
| ! |
|
